Assertiviteit als coassistent

Een coassistent vertelde laatst dat ze het moeilijk vond om initiatief te tonen in haar coschappen. In dit voorbeeld ging dit specifiek over het zelf zien van een patiënt tijdens een poliklinisch spreekuur. Wij geven in dit artikel een aantal tips om jouw eigen coschap te vormen en er zo veel mogelijk uit te kunnen halen! Zo ontwikkel je meer assertiviteit als coassistent.

1. Maak een dagdoel

Bedenk en schrijf elke dag op wat jouw ‘dagdoel’ wordt. Dat kan bijvoorbeeld zijn: een patiënt zelf zien, een venapunctie verrichten, lichamelijk onderzoek uitvoeren voor feedback of een moeilijk gesprek voeren. Geef dit aan jouw supervisor van de dag aan, zodat hij of zij daar rekening mee kan houden en actief voor jou kan zoeken of jouw doel bereikt kan worden op die dag. Ook kan je hierdoor meer gerichte actie uitvoeren: wil je bijvoorbeeld venapuncties oefenen, schrijf dan jouw naam en telefoonnummer op het bord van de afdeling op, zodat de verpleging kan bellen als er een venapunctie verricht moet worden. 

2. Neem initiatief 

Vraag de arts-assistent of specialist waar je bij meeloopt of je een (nieuwe) patiënt kan en mag zien. Idealiter doe je dit al voor de start van, bijvoorbeeld, de poli, want dan kan je de patiënt bellen en vragen of ze bijvoorbeeld een uurtje eerder kunnen komen. Dat geeft wat speling aan het spreekuur. Op de dag zelf kan je voor de start van de poli bijvoorbeeld alvast even bij de receptie of balie vragen of er nog lege kamers zijn. Ook is het handig om nieuwe patiënten goed voor te bereiden, zodat je de arts kan laten weten wat er in de verwijsbrief staat en hoe je het consult gaat aanpakken. 

3. Vraag naar verwachtingen

Assertiviteit kan leiden tot meer interessante en mooie mogelijkheden. Het kan zo zijn dat je bijvoorbeeld voor het eerst een patiënt gaat zien of een infuus gaat prikken. Om botsing te voorkomen, kan je vragen aan degene die jou hierin begeleidt wat de verwachtingen zijn. Wat zijn de verwachtingen over de tijd waarin ik de patiënt zie? In andere woorden: hoe laat moet ik weer bij jou zijn om de patiënt te bespreken? De ene arts of verpleegkundige zal het namelijk prima vinden als je rustig de tijd neemt, maar een andere arts kan bijvoorbeeld de verwachting hebben dat je een consult binnen tien minuten uitvoert. Datzelfde geldt voor handelingen: is de verwachting van de verpleegkundige die jou vraagt om een infuus te prikken dat jij alle handelingen zelf uitvoert? Of heb je nog een extra paar handen nodig en weet de verpleegkundige dat bijvoorbeeld niet? Vraag dus naar de verwachtingen om verdere miscommunicatie te voorkomen en geef aan wat je al wel en niet zelfstandig kan.

4. Vul kennis van de praktijk aan met theorie

Het is lastig om alles wat je op een dag nieuw bent tegengekomen op te zoeken. Dat is te veel, vooral in het begin van je coschappen. Wat je wel kunt doen is elke dag één of twee (als het kleine onderwerpen zijn) onderwerp(en) uitkiezen, waar een patiënt bijvoorbeeld aan gekoppeld is. Dat maakt het behapbaarder. Als je thuiskomt, of in de trein, kun je dan dat ene onderwerp goed uitzoeken. Dat hoeft niet meteen in de diepste details, maar gewoon de basics eerst. Wat is de anatomie, pathofysiologie, de symptomen en de behandeling van een bepaald ziektebeeld? Als je dat uitzoekt, dan kom je al een heel eind! En dan kun je die kennis ook bij volgende patiënten gebruiken om zo jouw kennis uit te breiden. Elke dag een ander onderwerp uitwerken, en je merkt dat je ineens veel meer weet! Hierdoor voel je je zekerder en durf je ook meer te doen. 

5. Vragen, vragen, vragen

Laat jouw supervisor van de dag weten wat jij graag zou willen doen, gebruik daarvoor de tips van hierboven en vraag of jouw doel van de dag mogelijk is. Assertiever zijn werkt het beste als je uitspreekt wat jij graag wilt doen. Zeg dat je een nieuwe patiënt op het spreekuur of de spoedeisende hulp zou willen zien. Natuurlijk kan dit best spannend zijn, vooral in het begin van de coschappen, maar je bent er om te leren, en dat doe je het beste door te doen en veel te oefenen! Achteraf zal je blij zijn dat je het hebt gevraagd. Veel succes!

Meer lezen over onze artikelen gericht op het werken in de kliniek? Bekijk deze artikelen:

• Stress, burn-out klachten en medische prestatiecultuur
• Wat zit er in de zakken van een coassistent?
• Ervaring: een geneeskunde student met een angst voor naalden?