Feedback als tool tijdens coschappen: improvement begins with I

De coschappen doorlopen vergt constant feedback vragen en krijgen. Het doel: van de feedback leren en een goede arts worden. Dit maakt ons vak ook zo uniek. We draaien diensten mee met supervisors die jaren ervaring hebben. Zij laten ons deelnemen aan het proces van dokteren zonder de verantwoordelijkheden ervan. Dit heeft dan ook alleen rendement als we feedback krijgen op onze denkwijze en handelen! Hoe meer feedback je vraagt en krijgt, hoe meer je leert over het vak en over jezelf. Het kan allemaal echter ook tegenvallen en vermoeiend zijn. Daarom hoop ik jullie in dit stuk inzichten en tips te geven over feedback tijdens de coschappen.   

In het begin

Toen ik begon met de coschappen vond ik feedback vragen en ontvangen vreselijk. Ineens werd er veel van mij verwacht en leek het alsof ik het nooit helemaal goed kon doen. Kortom, ik ging twijfelen of ik wel een goede arts kon worden. Gaandeweg, zeker niet zonder meerdere peptalks aan mezelf, ben ik echter gaan realiseren hoe waardevol feedback is. Mijn kijk erop is nu totaal veranderd.  

Voorbereiding

Voordat een coschap begint, kun je al werken aan feedback vragen. Vanuit de universiteit wordt meestal per coschap bekend gemaakt wat de minimumeisen zijn voor het aantal feedbackformulieren die je moet hebben verzameld voor het einde van een coschap.Houd dus in de gaten of je hieraan gaat voldoen. Mocht de eindbeoordeling van het coschap namelijk niet goed zijn, dan zijn de feedbackformulieren jouw bewijsstukken. Meerdere formulieren met goede feedback zegt dan veel meer dan één formulier met een paar steekwoorden uit je eerste week.

De praktijk leert ons dat elke begeleider/beoordelaar verschilt van elkaar. Er zijn specialisten die het handig vinden om jou direct te superviseren, maar er zijn ook artsen die weten dat ze jou weinig zullen zien en hun beoordeling zullen baseren op verzamelde formulieren. Wees bewust hiervan en benader indien mogelijk jouw uiteindelijke beoordelaar. Een kennismakingsgesprek is hiervoor een goed moment, maar vaak weten de artsen op een afdeling ook hoe er wordt beoordeeld. 

Leerdoelen

Binnen een goede voorbereiding zijn duidelijke leerdoelen jouw handvatten. Niet zelden worden deze pas halverwege een coschap of zelfs tijdens het schrijven van een portfolio opgesteld. Zonde! Met leerdoelen haal je namelijk het meeste uit een coschap. Elk coschap biedt naast de standaard anamnese en lichamelijk onderzoek ook veel kansen om vaardigheden te leren. Denk aan speculum onderzoek bij gynaecologie, vlekjesziekten herkennen bij kinderen of injecties plaatsen bij de huisartsgeneeskunde. 

Leerdoelen mogen gevarieerd zijn, gepersonaliseerd worden en hoeven niet statisch te zijn. Denk bijvoorbeeld aan feedback die je bij een ander coschap hebt ontvangen en waarmee je kan oefenen op een nieuwe locatie. Een leerdoel kan ook tijdens het coschap veranderen. Voorbeelden van algemene leerdoelen zijn: de hulpvraag verhelderen, vlot lichamelijk onderzoek doen, gestructureerd overdragen of een beknopte statusvoering neerzetten. Maar ook: assertiever zijn in teamverband of het oefenen met de ABCDE opvang techniek.

Specifieke feedback

Na een lange dag patiënten zien en supervisie krijgen, wil je uiteraard feedback over jouw functioneren. Het is echter ook voor jouw supervisor een lange dag geweest met meerdere patiënten en soms ook met het begeleiden van meerdere coassistenten. Niets is dan zo fijn als specifieke leerdoelen die jij van tevoren hebt aangegeven. Je krijgt zo niet alleen kwalitatief betere feedback, maar waarschijnlijk ook kwantitatief meer. Er hoeft dan namelijk niet meer zo hard worden nagedacht over wat jij goed en minder goed deed bij al die patiënten… 3 dagen geleden.

Daarnaast kun je ook meteen eerder verkregen feedback bespreken. Op die manier laat je zien dat je wilt werken aan jouw functioneren en daadwerkelijk wat doet met de ontvangen feedback. Het is aan jou om jezelf te ontwikkelen en aan de supervisors om jou daarin te begeleiden. Daarnaast kan een leercurve pas worden geschetst wanneer er meerdere momenten van beoordelingen zijn.  

Manieren van feedback verzamelen

Bij een coschap in de drukke ziekenhuizen kan het regelmatig voorkomen dat er mondelinge feedback tussendoor wordt gegeven. Een (vrijwel) surefire way om die feedback te verzilveren is om de email van de feedback gever te noteren en het formulier alvast in te vullen. Het enige wat de supervisor dan hoeft te doen, is het formulier door te lezen en te accorderen. Mocht je werken met feedbackboekjes dan kan het alsnog van pas komen om alvast te bedenken hoe jij vond dat het (samen)werken is gegaan. Niet zelden zal het eerst aan jou worden teruggevraagd. 

Zelf vond ik het fijnst wanneer samen een formulier werd ingevuld, een simpele manier om dit aan te geven is of jullie even samen kunnen zitten om jouw feedback te bespreken en in te vullen. Onduidelijkheden kunnen dan worden besproken en er zal geen onterechte feedback in jouw portfolio komen. Uiteraard kan dit alleen als de drukte het toelaat en er intensief is samengewerkt. Meeste artsen komen pas aan het eind van de middag toe aan jouw feedback, zeker als het om volle spreekuren gaat. Tijdens zaalweken of op de SEH kan het juist zo zijn dat er in de middag een moment komt om ervoor te zitten. Door van tevoren aan te geven dat je feedback wilt wordt het gemakkelijker om een tijdstip af te spreken en het gedaan te krijgen.           

Een enkele keer kun jij je misschien totaal niet vinden in de gegeven feedback. Het enige wat ik daarover kan zeggen is: neem mee wat je wel kunt gebruiken. Jij bent degene die iets met de feedback kunt doen en niet andersom. Laat een simpele formulier niet jouw eigenwaarde en zelfbeeld bepalen. 

At the end of the day

Feedback ontvangen kan spannend zijn. Met name negatieve feedback kan deze spanning onderhouden. Coassistenten zijn ook slechts mensen die soms gaan focussen op wat ze allemaal fout doen. Van 8 tot 5 luisteren we aandachtig naar patiënten, collega’s en docenten. We zetten onze energie in om zoveel mogelijk te leren en van onszelf te laten zien. Maar toch blijft dit onbehagen gevoel hangen, omdat je vandaag bij die ene patiënt niet hebt gevraagd naar een actuele medicatielijst. 

Spanning en angst kunnen echter leermomenten gaan blokkeren. Feedback is niet bedoeld om jou te confronteren met gebreken. Feedback is een tool om te reflecteren op ons functioneren en leermomenten van onze fouten te maken. Iedereen maakt fouten, maar op het moment dat jij denkt: ‘dit wordt mijn stepping stone in plaats van een struikelblok’, dan zul je op een andere manier kijken naar alle feedback. Feedback wordt een mogelijkheid voor verbetering in plaats van een lijst van gebreken. Dit zijn kansen tot ontwikkeling, omdat jij daar toe in staat bent. Dus grijp al die kansen tijdens de coschappen, want dit is de enige tijd waar je alles nog mag gaan doen en fouten zal en mag maken. Uiteindelijk wil elke begeleider bekwame artsen opleiden en feedback is hierbij cruciaal!

Meer lezen over onze artikelen gericht op het werken in de kliniek? Bekijk deze artikelen:

• Stress, burn-out klachten en medische prestatiecultuur
• Wat zit er in de zakken van een coassistent?
• Ervaring: een geneeskunde student met een angst voor naalden?