Hoe moet ik solliciteren? Interview met een medisch specialist

Drs. Andra Neefjes-Borst is patholoog-anatoom bij het Amsterdam UMC en is betrokken bij de sollicitatie procedure van nieuwe artsen in opleiding tot specialist (AIOS) in de pathologie. De opleiding tot patholoog duurt 5 jaar en er zijn gemiddeld 18 plekken per jaar. Wij hebben haar een aantal vragen  gesteld over solliciteren: wat moet je bijvoorbeeld vooral wel en wat moet je vooral niet doen? Welke keuzes worden gemaakt bij een sollicitatie procedure? En wat kan jij doen om de kans te vergroten om aangenomen te worden?

Sollicitatieprocedure

1.     Hoeveel sollicitanten krijgen jullie per opleidingsplek?

Als Amsterdam UMC hebben we 2 tot 4 AIOS plaatsen per jaar voor de pathologie en de nieuwe AIOS beginnen altijd per 1 januari of 1 juli, in verband met het opleidingsschema. We plaatsen in augustus een advertentie en daarmee proberen we de plekken voor het jaar erop te vullen. De belangstelling is wisselend, van drie tot tien sollicitanten per plek. 

2. Hoe werkt de sollicitatie tot AIOS pathologie?

Een kleine vaste sollicitatiecommissie maakt een selectie uit de brieven. Daarna spreken zij alle kandidaten die eventueel in aanmerking komen en maken een selectie. De commissie probeert twee kandidaten per plaats over te houden en die worden dan gezien door de opleiders en AIOS die daar belangstelling voor hebben. Dat betekent voor die kandidaten meerdere gesprekken van 15-30 minuten achter elkaar met steeds drie tot vier stafleden en/of AIOS. Ieder groepje levert een kort verslag in en een lijstje met een voorkeursvolgorde. De sollicitatiecommissie beslist op grond daarvan wie ze aannemen. 

Motivatiebrief

3. Met een motivatiebrief maak je de eerste indruk, maar hoe maak je eigenlijk een goede motivatiebrief?

Maak de brief niet te lang! Als we er veel moeten lezen, is meer dan één pagina te veel. Ga alsjeblieft niet uit Wikipedia overtypen hoe belangrijk het specialisme van je keuze is. Dat weten we en daarom hebben we zelf ook die specialisatie gekozen. Vertel waarom JIJ dit specialisme wilt doen en waarom JIJ daar bij uitstek geschikt voor bent.

Bijvoorbeeld, een patholoog moet een puzzelaar zijn, gericht op details en heel nieuwsgierig. Het is fijn als je een beetje handig bent. We willen niet dat je bij obductie jezelf of de sectie bediende in de vingers snijdt, maar ‘handig zijn’ is minder belangrijk voor ons dan voor een plastisch chirurg. Snelheid is bij ons geen eerste vereiste, maar wel bij een Eerste Hulp arts of traumachirurg. Als je kleurenblind bent of blind aan één oog, maakt dat niets uit voor pathologie. Sommige van de beste pathologen zijn kleurenblind en opvallend veel van ons kijken met één oog!

Ieder specialisme heeft artsen nodig met andere eigenschappen. Verdiep je daar in en richt je brief daar op: iemand die schrijft dat ze patiëntencontact zo fantastisch vindt, gaan we niet uitnodigen voor een gesprek, want die wordt bij ons ongelukkig.

4. En wat is een slechte motivatiebrief?

Zie hierboven voor wat je vooral niet moet doen. En verder: een brief van 2 regels is te kort, maar een half A4 met enkele interessante details kan ons juist nieuwsgierig maken. Een duidelijke standaardbrief, die voor ieder specialisme bedoeld zou kunnen zijn, is echt een afknapper.

Curriculum vitae

5. Bij geneeskundestudenten is er veel bezorgdheid dat hun CV’s niet goed genoeg zijn. Wat vinden jullie belangrijk en minder belangrijk bij een CV?

Dat bepaalt iedere opleider zelf. Bij de pathologie van Amsterdam UMC is een afgeronde promotie bijna noodzakelijk, al nemen we ook wel eens een heel goede niet-gepromoveerde arts aan. Cijferlijsten zijn alleen van belang als ze heel goed of dramatisch slecht zijn. Wat je naast je studie gedaan hebt, is alleen interessant en van voordeel als het direct van toepassing is op het betreffende specialisme. Als je een lange tijd hebt gewerkt als EHBO instructeur, is dat voor de pathologie leuk, maar het wordt waarschijnlijk bij de chirurgie belangrijker gevonden. 

Iets persoonlijks erin is leuk, maar alleen als het ook iets zegt over jouw persoonlijkheid, zoals: topsport prestaties, jaren gezongen in een koor, langdurig vrijwilligerswerk in een vluchtelingenkamp of determineren van vedermotten op academisch niveau. Als je doet wat iedereen doet, dan kan je het beter weglaten (‘’Ik hou van reizen en koken’’: dit doet bijna iedereen).

Sollicitatiegesprek

6. En dan word je uitgenodigd op gesprek. Hoe maak je een goede eerste indruk?

KOM OP TIJD. Als we moeten wachten, sta je 3-0 achter. De enige uitzondering is als je om een heel bijzondere reden te laat bent. Als je moest helpen bij een bevalling op de snelweg, mag je natuurlijk te laat komen. Als je dan ook nog rustig blijft bij het gesprek sta je weer voor.

Natuurlijk moet je er netjes en verzorgd uitzien. Voor mannen is jasje nog wel de standaard, maar vrouwen hoeven echt niet in een rok als ze dat normaliter nooit dragen. Een richtlijn is: netter dan je gemiddeld draagt, maar je mag nog wel laten zien wat jouw persoonlijke stijl is.

7. Wat is belangrijk om te weten voor het gesprek?

We willen je leren kennen, dus geef ons die kans! Ga je niet opsluiten achter standaard antwoorden en laat vooral je enthousiasme voor het vak zien. We vragen tevens altijd waarom we jou zouden moeten kiezen en dat doen alle sollicitatiecommissies. Bereid je voor op deze standaard vragen. 

Rustig praten, niet gaan ratelen en als je geen antwoord weet op een vraag, zeg dat dan. Wij, pathologen, vinden een wat bedachtzame persoonlijkheid een pré. Het is logisch dat je een beetje zenuwachtig bent en het is dus niet erg als je even moet nadenken over een antwoord. 

Lees van tevoren over de afdeling wat je kunt vinden: jaarverslagen, publicaties en allerlei andere gegevens zijn online te vinden. Begin daar alleen over als er iets is wat aansluit bij jouw interesse, bijvoorbeeld: ik zag dat prof. X onderzoek doet naar Y en dat vond ik zo interessant omdat ik zelf in mijn wetenschappelijk stage aan Z gewerkt heb en ik kon zijn bevindingen toen goed gebruiken voor mijn eigen werk. Doe dit alleen als je er nog even op door kunt gaan, omdat je er echt iets van weet, want we gaan zeker doorvragen: bij onze sollicitanten gaan we altijd de diepte in.

8. Wat moet je vooral niet doen bij een gesprek?

Dichtslaan of juist maar doorpraten zonder echt iets te zeggen. Als je daar de neiging toe hebt, kun je misschien eens oefenen. Niet met je beste vriend, maar met iemand die kritisch tegen je durft te zijn. Ga de standaard sollicitatievragen langs en bespreek daarna welke indruk je gaf. 

Ook vragen wij altijd naar je ambitie en dan wil je natuurlijk een goede specialist worden, maar ‘’hoogleraar en afdelingshoofd’’ is wat over the top, zeker als je nog geen wetenschappelijke ervaring hebt.

Conclusie

9. Heb je nog andere tips voor het solliciteren?  

De gouden tip: kom van tevoren langs om kennis te maken met de afdeling en de AIOS. Dan kan je meteen zien of het echt iets voor je is. Bij de grotere vakken, waar honderden kandidaten zijn, is dat misschien niet haalbaar. Maar bij de kleine vakken (en zeker die waar je geen coschap hebt gelopen) is het een goede start. Het scheelt echt als we je al eens gezien hebben! Bel of mail, eventueel een 2e keer als het niet direct lukt, en vraag of je één dag mag meelopen en kijk die dag je ogen uit. Praat met de AIOS: hoe vinden zij het? Wat zijn de voordelen en wat zijn de nadelen van deze opleiding en dit specialisme?

Probeer te observeren hoe de AIOS worden opgeleid: zijn de specialisten directief of worden de AIOS juist heel vrij gelaten of zelfs in het diepe gegooid? Probeer iets op te pikken dat je tijdens het gesprek kan gebruiken. Een mooi voorbeeld was een sollicitant die een vriescoupe procedure had meegekeken op de meeloopdag. De sollicitant was helemaal enthousiast over die procedure en hoe de patholoog op dat moment een essentieel onderdeel is van het OK-team en ‘’de hand van de chirurg stuurt’’ (maar zeg dat laatste NIET als je bij de chirurgie solliciteert!).

Heel veel succes gewenst!

Voor meer artikelen over de master en arts-assistenten periode, klik dan respectievelijk hier en hier!

Wij zouden het geweldig vinden om ook jullie artikelen te ontvangen! Stuur deze ook vooral op via het contact formulier of via Instagram.