Leesclub: The Body

Het boek “The Body: A Guide for Occupants” van Bill Bryson is ons vierde boek van de How to “Dokter” leesclub! In deze serie recenseren we verschillende fictieve en non-fictieve (medische) boeken.

Boek: The Body: A Guide for Occupants (Nederlandse vertaling: Het lichaam, een reisgids).

Schrijver: Bill Bryson, vertaald door Jan Willem Reitsma en Albert Witteveen

Eerste druk: 1 januari 2019

Uitgever: Doubleday

Aantal pagina’s: 386

Te koop: hier op Bruna, hier op Bol.com, ook als luisterboek op Storytel (maar steun vooral jouw lokale boekenwinkel!)

Het menselijke lichaam samengevat

Bill Bryson is een bekende Amerikaanse schrijver. Hij heeft meerdere prijzen gewonnen, waaronder de Descartes voor “A Small History of Nearly Everything”. Bryson schrijft zowel populair wetenschappelijke boeken over bijvoorbeeld het sterrenstelsel, als verhalen over taal en reizen. The Body is een combinatie van twee van die genres: het is zowel een reis door het menselijk lichaam als een verhaal over onze lange leerweg naar betere geneeskunst. 

Het eerste hoofdstuk heet “How to build a human” en gaat over alle bouwstenen die je nodig hebt om een mens te creëren. Hierna gaan de hoofdstukken over de verschillende organen en systemen (zoals het immuunsysteem) van de mens. Hij eindigt met het bespreken van (infectie) ziekten, medicijnen en de dood. Met het boek gaat hij dus het hele lichaam door, waarbij hij het schrijft alsof hij en de lezer samen op avontuur gaan. 

Toen ik dit boek als cadeau voor mijn verjaardag kreeg, dacht ik eerst niet dat ik er nog iets van zou leren. Ik was al 6de jaars geneeskunde student en kon zelf ook hoofdstukken vullen met alle kennis die ik heb over organen en ziekten. Op een regenachtige dag ben ik er toch maar aan begonnen en ik moet eerlijk toegeven dat ik er ondanks mijn kennis nog steeds ontzettend veel van heb geleerd. 

Zoektocht naar kennis

Dat ik er nog veel van heb geleerd, komt voornamelijk doordat het geen boek is voor artsen of geneeskundestudenten. Het geeft geen informatie over de meest voorkomende ziekten en hun behandelingen, over symptomen of differentiaal diagnoses. Enkele keren wordt er iets herhaald dat ik al wist, maar dat las ik als informatie die nodig was zodat iedereen het verhaal erna kan begrijpen. Het grootste deel van het boek zijn verhalen over hoe wetenschappers, en ook ‘normale’ mensen, door de jaren heen steeds meer hebben geleerd over het menselijk lichaam. 

Om een voorbeeld te geven: de meeste kennis over de maag in de 19de eeuw kwam door een ongeluk in 1822, waarbij een man door een ongeluk in zijn maag werd geschoten. Dit gat genas niet goed, waardoor er een holte bleef tussen zijn maag en de buitenwereld. De arts die deze man behandelde, nam hem in huis als gast en deed voedsel aan zijde draadjes door het gaatje in zijn buik. Na een bepaalde tijd trok de arts het er weer uit om te kijken wat er was veranderd. Hierdoor kwam deze arts erachter dat er zoutzuur in de maag zat. 

Naast dit soort interessante en soms ook morbide verhalen spreekt Bryson met hedendaagse wetenschappers en schrijft hij over meer recente problemen, zoals de stijging van het BMI en de inactiviteit van de moderne mens. In één van de laatste hoofdstukken bezoekt hij ook het Nederlandse Prinses Máxima Centrum en beschrijft hij dat de overleving van kinderkanker ontzettend is gestegen in de laatste decennia. Het boek is vlot te lezen en sommige verhalen zijn heel grappig opgeschreven, maar op andere momenten weet hij ook goed de ernst aan te geven. 

Conclusie

“The Body” is een boek dat ervoor zorgt dat je veel van de kennis en kunde van tegenwoordig gaat waarderen. Het leert je hoe weinig we eigenlijk wisten en hoeveel we nu kunnen. Bill Bryson is fantastisch in moeilijke concepten makkelijk en vermakelijk te vertellen. Het boek is geen vervanging van de studieboeken, maar een toevoeging die ervoor zorgt dat je onder de indruk raakt van alle kennis die we nu in onze studieboeken hebben. En het geeft je meer achtergrond over waar al die kennis vandaan komt. 

Het boek is ook verkrijgbaar in het Nederlands.