Zelfontwikkeling: tel je lepeltjes

Hoi allemaal! Mijn naam is Suzanne en ik heb ongeveer de helft van mijn masteropleiding achter de rug. Inmiddels heb ik nu ook meer dan een jaar pauze van de opleiding genomen, omdat mijn lijf het niet meer aankon. Ik hoop jullie met dit artikel wat inzicht te geven in het leven met een chronische ziekte. Daarnaast hoop ik ook een aantal lessen uit mijn eigen ervaringen mee te geven, waarvan jullie als jonge (bijna) artsen kunnen leren.

Wisten jullie dat mensen met een chronische (onzichtbare) aandoening vaak naar zichzelf refereren als een “spoonie”? Deze naam verwijst naar de spoon theory/lepeltjes-theorie. Christine Miserandino kwam met deze metafoor toen ze haar vriendin tijdens een etentje wilde uitleggen hoe het is om chronisch ziek te zijn. Ze greep naar een handjevol lepeltjes die toevallig op tafel lagen en legde het met deze lepels uit (lees vooral door voor verdere uitleg). Na afloop beschreef zij in een essay hoe deze spoon theory een metafoor is voor de lichamelijke en mentale energie die je op een dag hebt. 

Ga er vanuit dat een normaal persoon pakweg 30 lepeltjes of meer op een dag te besteden heeft. Elke handeling kost een bepaald aantal lepeltjes. Opstaan kost er een, aankleden een, douchen kost twee lepeltjes, een maaltijd maken en eten drie, een dag werken vier, boodschappen doen vier, met vrienden afspreken drie, etc. Als je ruim in je lepeltjes zit, ben je je niet echt bewust van je uitgave. Je hoeft je namelijk toch geen zorgen te maken om de voorraad.

Maar als je ziek bent, is dat anders. Stel je hebt een longaandoening en je bent 10 lepeltjes van je dag kwijt aan enkel ademen. Dan heb je nog 20 lepels over. Te doen. Je hebt een speciaal dieet, waardoor eten klaarmaken en dit voedsel opeten geen 3 lepeltjes, maar 6 kost. 17 over. Bah. Je moet medicijnen nemen, weer 1 lepeltje weg. 16. Oh oeps, bijwerking van het medicijn is o.a. vermoeidheid. Vijf lepeltjes weg. 11. 

En dan moet je nog de rest van je dag door komen met 11 lepeltjes. Dan moet je dus keuzes maken. Om wel of niet te douchen, om op te ruimen of niet, om niet naar de supermarkt te gaan en dus maar de ongezonde restjes te eten. Of om wel of niet naar het werk te kunnen gaan. Om vrienden te kunnen zien… of niet. Want uiteindelijk moet je toch de douche in, of eten, of opruimen.

Maar waarom is het belangrijk om je hier als dokter bewust van te zijn? Besef allereerst dat je patiënten voor deze keuzes staan. Naar jou toe komen kost bijvoorbeeld ook veel energie. Als het kan, plan dan bijvoorbeeld een bel- of videobel afspraak in. Het sociale steunsysteem, van iemand die ziek is, heeft het ook vaak onder de leden, omdat het contact onderhouden hiermee ook veel lepeltjes kost. Ook elke dag gezond koken kost lepeltjes.

Bovendien zal jij deze theorie voor jezelf ook moeten kennen. Geneeskunde is een studie die onwijs veel lepeltjes per week vergt. Zowel fysiek als mentaal ben je er veel lepeltjes aan kwijt. Als je daarnaast ook een baan of kinderen hebt, vrijwilligerswerk doet, of mantelzorg verleent, raken zelfs de lepeltjes van een gezond persoon op. Dan moet JIJ keuzes maken. Dus houd die lepeltjes van je goed in de gaten. Houd er een paar achter de hand. En als ze dreigen op te raken, praat erover. Met je partner, vriend, mentor, huisarts of studieadviseur: wie je dan ook kan helpen keuzes te maken, of je kan helpen je kwijtgeraakte lepeltjes terug te vinden. 

Heel veel lepeltjes toegewenst xxx

Wil je blogs en poëzie van mij lezen? Net als @howtodokter kan je mij vinden op instagram @atopic_times.